کد مطلب:180077 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:157
آثار علمی و عرفانی امام سجاد
امام سجاد علیه السلام در زمان امامت خود، در ابعاد گوناگون به تعلیم و تربیت انسانها می پرداخت، و در این راستا بركات معنوی بسیار ارزشمندی از او به جای ماند، كه زینت بخش معارف، عرفان و فقه
[ صفحه 107]
اسلامی شده و همواره الهام بخش درسهای بزرگ زندگی است و در میان آنها شش اثر زیر به طور مستقل گردآوری شده و به یادگار مانده است:
1- صحیفه كامله سجادیه
این كتاب دارای 54 دعا از دعاهای امام سجاد علیه السلام است كه از نظر عبارات و محتوا، شیوایی و زیبایی بیان در سطحی است كه آن را «انجیل اهل بیت»، «زبور آل محمد» و «اخت القرآن» می خوانند و در شأن آن چنین گفته شده:
دون كلام الخالق و فوق كلام المخلوق:
«از سخن خدا پایین تر، ولی از سخن مخلوقات خدا بالاتر است.»
امام سجاد علیه السلام در این دعاها، عالیترین شیوه های عرفانی الهی، معارف اسلامی، دقایق و لطایف عمیق دعا كردن، و روش صحیح نیایش را بیان كرده است، و به عبارت روشن تر اقیانوسی بی كران از آب زلال معرفت و مفاهیم عالی اسلامی را در این كتاب جا داده است.
امام باقر علیه السلام بخشی از دعاهای پدرش امام سجاد علیه السلام را با خط خود نوشت، و به صورت كتاب مذكور درآورد و پس از امام باقر علیه السلام برادرش زید بن امام سجاد علیه السلام به خط خود آن را نوشت، و به فرزندش یحیی سپرد، و یحیی نیز توسط شخصی به نام «متوكل بن هارون» آن را منتشر ساخت.
متوكل بن هارون می گوید: پس از شهادت یحیی، به مدینه رفتم و به محضر امام صادق علیه السلام رسیدم و كتاب صحیفه را به آن حضرت
[ صفحه 108]
نشان دادم. آن را گرفت و خواند و سپس فرمود:
والله بخط عمی زید، و دعاء جدی علی بن الحسین علیه السلام:
«سوگند به خدا، این كتاب به خط عمویم زید، و دعای جدم امام سجاد علیه السلام است.» [1] .
تاكنون چندین شرح بر این كتاب بسیار ارزشمند، نگاشته شده است.
2- صحیفه ثانیه ی سجادیه؛ كه گردآورنده آن، محمد بن حسن بن حر عاملی است.
3- صحیفه ثالثه ی سجادیه؛ كه گردآورنده ی آن میرزا عبدالله اصفهانی است.
4- صحیفه ی رابعه ی سجادیه؛ كه گردآورنده ی آن عالم بزرگ، حاج میرزا حسین نوری است.
5- صحیفه خامسه ی سجادیه؛ كه گردآورنده ی آن علامه سید محسن امین می باشد.
هر كدام از این صحیفه ها، بیانگر محتوی عالیترین مفاهیم اسلامی و شیوه های عمیق نیایش است.
6- رسالة الحقوق؛ عالم بزرگ شیخ صدوق (ره) این رساله را با سند معتبر در كتاب خصال نقل نموده و همچنین در كتاب تحف العقول نقل شده است. در این رساله پنجاه حق از حقوق اسلامی با بیانی روشن، ذكر شده است. [2] .
[ صفحه 109]
[ صفحه 107]
اسلامی شده و همواره الهام بخش درسهای بزرگ زندگی است و در میان آنها شش اثر زیر به طور مستقل گردآوری شده و به یادگار مانده است:
1- صحیفه كامله سجادیه
این كتاب دارای 54 دعا از دعاهای امام سجاد علیه السلام است كه از نظر عبارات و محتوا، شیوایی و زیبایی بیان در سطحی است كه آن را «انجیل اهل بیت»، «زبور آل محمد» و «اخت القرآن» می خوانند و در شأن آن چنین گفته شده:
دون كلام الخالق و فوق كلام المخلوق:
«از سخن خدا پایین تر، ولی از سخن مخلوقات خدا بالاتر است.»
امام سجاد علیه السلام در این دعاها، عالیترین شیوه های عرفانی الهی، معارف اسلامی، دقایق و لطایف عمیق دعا كردن، و روش صحیح نیایش را بیان كرده است، و به عبارت روشن تر اقیانوسی بی كران از آب زلال معرفت و مفاهیم عالی اسلامی را در این كتاب جا داده است.
امام باقر علیه السلام بخشی از دعاهای پدرش امام سجاد علیه السلام را با خط خود نوشت، و به صورت كتاب مذكور درآورد و پس از امام باقر علیه السلام برادرش زید بن امام سجاد علیه السلام به خط خود آن را نوشت، و به فرزندش یحیی سپرد، و یحیی نیز توسط شخصی به نام «متوكل بن هارون» آن را منتشر ساخت.
متوكل بن هارون می گوید: پس از شهادت یحیی، به مدینه رفتم و به محضر امام صادق علیه السلام رسیدم و كتاب صحیفه را به آن حضرت
[ صفحه 108]
نشان دادم. آن را گرفت و خواند و سپس فرمود:
والله بخط عمی زید، و دعاء جدی علی بن الحسین علیه السلام:
«سوگند به خدا، این كتاب به خط عمویم زید، و دعای جدم امام سجاد علیه السلام است.» [1] .
تاكنون چندین شرح بر این كتاب بسیار ارزشمند، نگاشته شده است.
2- صحیفه ثانیه ی سجادیه؛ كه گردآورنده آن، محمد بن حسن بن حر عاملی است.
3- صحیفه ثالثه ی سجادیه؛ كه گردآورنده ی آن میرزا عبدالله اصفهانی است.
4- صحیفه ی رابعه ی سجادیه؛ كه گردآورنده ی آن عالم بزرگ، حاج میرزا حسین نوری است.
5- صحیفه خامسه ی سجادیه؛ كه گردآورنده ی آن علامه سید محسن امین می باشد.
هر كدام از این صحیفه ها، بیانگر محتوی عالیترین مفاهیم اسلامی و شیوه های عمیق نیایش است.
6- رسالة الحقوق؛ عالم بزرگ شیخ صدوق (ره) این رساله را با سند معتبر در كتاب خصال نقل نموده و همچنین در كتاب تحف العقول نقل شده است. در این رساله پنجاه حق از حقوق اسلامی با بیانی روشن، ذكر شده است. [2] .
[ صفحه 109]
[1] وقايع الايام خياباني (صيام)، ص 78 - مقدمه صحيفه سجاديه، ص 78 و 81.
[2] شرح در اعيان الشيعه، ج 1، ص 638 تا 643.